Ύστερα από εννέα μήνες στην κοιλιά της μαμάς, το ωρό είναι έτοιμο να έρθει στον κόσμο. Η γέννηση είναι μια από τις πιο συγκλονιστικές και ξεχωριστές εμπειρίες για το μωρό και απαιτεί από το μικρούλι να καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια. Ας παρακολουθήσουμε λοιπόν αυτή τη μεγάλη... έξοδο του μωρού βήμα-βήμα.
Ακόμα στην κοιλιά της μαμάς.
Μωρό στην αναμονή.
Τι νιώθει το μωρό.
Το μωράκι είναι έτοιμο για το μεγάλο βήμα. Περνάει ήρεμα τις τελευταίες του μέρες στην κοιλιά της μαμάς. Έχει μεγαλώσει αρκετά, είναι πια ψηλό και βαρύ και έτσι δεν μπορεί να κάνει πολλές κινήσεις στον περιορισμένο του χώρο-εκτός βέβαια από το να πιπιλίζει τον αντίχειρα του. Μερικές φορές παθαίνει λόξυγγα, και τότε η μαμά κρατάει σφιχτά την κοιλιά της, που ανεβοκατεβαίνει ρυθμικά. Το μωράκι αισθάνεται πια πολύ καθαρά και πολύ κοντά στο δερματάκι του τα καθησυχαστικά χάδια της μαμάς κάθε φορά που προσπαθεί να τεντωθεί και.... ζορίζεται. Που και που συμβαίνει κάτι που διατάρασσει την ηρεμία του: το σπιτάκι του, δηλαδή τη μήτρα της μαμάς, κινείται (πρόκειται για προπαρασκευαστικές ωδίνες). Δηλαδή τα τοιχώματα της κλίνουν προς τα μέσα, στενεύουν και πιέζουν το μωράκι. Όταν συμβαίνει αυτό, η μαμά σταματάει ότι κάνει, παίρνει βαθιές ανάσες και η καρδιά της χτυπά πιο δυνατά και πιο γρήγορα. Χαϊδεύει την κοιλιά της και μιλά στο μικρούλι της με την απαλή της φωνή-που εκείνο την γνωρίζει πια πολύ καλά. Τα χάδια και τα λόγια της ύστερα από αυτό το παράξενο και ανησυχητικό.... ταρακούνημα.
Η επιστημονική εξήγηση.
Το μωρό τώρα (στις περισσότερες περιπτώσεις) έχει πάρει θέση τοκετού και βρίσκεται με το κεφαλάκι προς τα κάτω. Αυτή η αλλαγή θέσης, η "τούμπα", πρέπει να έχει γίνει μέχρι την 36η εβδομάδα.
Τις τελευταίες εβδομάδες και μέρες της εγκυμοσύνης το σώμα της μαμάς προετοιμάζεται για τον τοκετό με κάποιες συσπάσεις. Κατά τη διάρκεια τους η κοιλιά σκληραίνει. Αν οι συσπάσεις είναι αρκετά έντονες, η μήτρα συρρικνώνεται. Το μωράκι αισθάνεται και ζει πολύ έντονα αυτές τις συσπάσεις. Είναι για εκείνο κάτι σαν άσκηση, σαν "προθέρμασνη" για τον επικείμενο τοκετό, όπως άλλωστε και το πιπίλισμα του αντίχειρα-μια κίνηση με την οποία εξασκεί το αντανακλαστικό "αναζήτηση της θηλής". Τώρα το μωρό καταπίνει πολύ αμνιακό υγρό, μέχρι και τρία λίτρα την ημέρα (για αυτό άλλωστε και παθαίνει λόξυγγα), και το αποβάλλει ξανά με τα ούρα. Αυτή η μεγάλη κατάποση αμνιακού υγρού προετοιμάζει το στομάχι, την κύστη και τα νεφρά για τα νέα καθήκοντα που θα αναλάβουν μετά τη γέννηση. Συνήθως το μωρό είναι πολύ ήσυχο τις τελευταίες μέρες πριν από τον τοκετό. Έτσι συγκεντρώνει ενέργεια και δυνάμεις για αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει.
Ξεκινάει ο τοκετός.
Ουπς... που είναι η έξοδος;
Τι νιώθει το μωρό.
Οι δονήσεις και οι αναταραχές στην κοιλιά έχουν αρχίσει και γίνονται όλο και πιο έντονες. Ευτυχώς, όμως, το μωράκι αισθάνετα δυνατό, ξεκούραστο και γεμάτο ενέργεια. Όλο και πιο συχνά νιώθει τη φωλίτσα του, που μέχρι πρότινος ήταν το πιο γαλήνιο καταφύγιο του κόσμου, να ταράζεται λες και γίνεται σεισμός. Πραγματική ανακατωσούρα... Πουθενά δεν βρίσκει ησυχία.... Το μικρό αισθάνεται λες και το τραβούν, το σπρώχνουν, το πιέζουν από παντού, σχεδόν νιώθει να συνθλίβεται. Και το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να αφήνεται σε αυτή την απερίγραπτη και άγνωστη δύναμη που το πιέζει και το μετακινεί προς τα κάτω, προς τις άκρες της σπηλιάς του, εκέι όπου είναι ακόμα πιο στενά. Και κάτι άλλο όμως έχει αλλάξει και το αισθάνεται το μωρό: Μέχρι πρότινος ένιωθε το κεφαλάκι του να ακουμπά προστατευμένο σε κάτι μαλακό, γνώριμο και ασφαλές. Τώρα αισθάνεται από κάτω του ένα ασυνήθιστο κενό και κάτι πολύ σκληρό, σαν κόκκαλο, που του φράζει την έξοδο. Πως λοιπόν θα ξεπεράσει αυτό το εμπόδιο; Γιατί πρέπει να το ξεπεράσει, νιώθει ότι πρέπει να το ξεπεράσει. Και τι να κάνει; Στην αρχή αποστρέφει το κεφάλι του μακριά από το εμπόδιο, γιατί καταλαβαίνει ότι δεν πρόκειται να το περάσει ποτέ με μια... κατά μέτωπο επίθεση. Όχι, αυτό που χρειάζεται, σκέφτεται το μικρούλι, είναι.... στρατηγική, δηλαδή να γίνει ευέλικτο και υποχωρητικό. Έτσι, το μωρό μαζεύει το κεφάλι του πάνω στο στήθος του και προσπαθεί να γίνει μια μικρή μπαλίτσα. Έτσι νιώθει ότι θα πετύχει το στόχο του. Αρχίζει λοιπόν να πιέζει, να περιστρέφει το κεφάλι του σιγά-σιγά προσπερνάει το σκληρό σαν κόκκαλο εμπόδιο που του έφραζε το δρόμο. Ένας πολύ δυνατός "πόνος" σπρώχνει το κεφαλάκι του προς τα εμπρός. Έχει πια αφήσει πίσω του το πιο στενό κομμάτι της στενωπού, από τη στιγμή που προσπέρασε το σκληρό εμπόδιο. Τώρα όμως έχει αρχίσει να αναρωτιέται που ακριβώς οδηγεί αυτός ο δρόμος στον οποίο μπήκε.
Η επιστημονική εξήγηση.
Οι πρώτοι συστηματικοί πόνοι έχουν ξεκινήσει. Χάρη σε αυτούς το άνοιγμα της μήτρας (ο τράχηλος) στις επόμενες ώρες θα αρχίσει να διαστέλλεται και θα φτάνει τα 10 εκατοστά διάμετρο. Για να γίνει όμως αυτό, οι μύες της μήτρας θα τραβήξουν πρώτα ψηλά το "λαιμό" της μήτρας (το μωμήτριο). Έστι δημιουργείται στο πάνω μέρος της μήτρας ένα παχύ στρώμα μυών, που τη βοηθά να σπρώχνει ολοένα και πιο κάτω το μωρό. Από την άλλη, οι μύες στο κάτω μέρος της μήτρας λεπταίνουν και η αντίσταση τους χαλαρώνει. Σύμφωνα με υπερηχογραφήματα που έχουν γίνει κατά τη διάρκεια τοκετού, το μωρό είναι πολύ ταραγμένο ύστερα από τις πρώτες ωδίνες και την τρομακτική πίεση που ασκείται στη μήτρα. Κουνάει τα χέρια του και τα πόδια του και προσπαθεί να κινηθεί στον περιορισμένο του χώρο. Εξάλλου, το μωράκι τώρα δεν έχει να υπομείνει την πίεση μόνο αλλά αρχίζει να στερείται και το οξυγόνο, αφού κατά τη διάρκεια των πόνων δεν αιματώνεται καλά ο πλακούντας. Ο γιατρός βέβαια ελέγχει κάθε στιγμή του τοκετού την κατάσταση του μωρού.
Σε λίγο το κεφαλάκι του μωρού έχει γλιστρήσει τόσο χαμηλά, ώστε από κάτω του ανοίγεται η είσοδος της λεκάνης. Για να γλιστρήσει εκεί μέσα, το μωράκι πρέπει να βάλει όλη του τη δύναμη και να εργαστεί σκληρά. Αυτό το καταφέρνει το μωρό με το να στρέφει, να σκύβει και να πιέζει το κεφάλι του, να γίνεται δηλαδή σαν μπαλίτσα.
Λίγο πριν τις εξωθήσεις.
Μια τρομερή αναταραχή!
Τι νιώθει το μωρό.
Η ηρεμία κάνει καλό στο μωρό. Οι δονήσεις στο σπιτάκι του δεν το τρομάζουν πια τόσο πολύ, και αυτό γιατί υπάρχουν αυτές οι ανάπαυλες ησυχίας όπου η μαμά αναπνέει κανονικά και ήρεμα. Όμως το μωρό αισθάνεται πολύ. Οι στιγμές γαλήνης ακολουθούν τις έντονες αναταραχές και είναι για το μωρό μόνο μια ευχάριστη ανάπαυλα για τις έντονες στιγμές που περνάει. Να, πάλι ξεκίνησαν οι αναταραχές στο σπιτάκι του. Αυτή τη φορά το διάλειμμα διήρκεσε πιο λίγο, οι ρυθμοί έχουν ανέβει και όλα γίνονται πιο γρήγορα, πιο έντονα και το μικρούλι έχει χάσει πια.... το λογαριασμό: ταρακούνημα, διάλειμμα, ταρακούνημα, μίνι διάλειμμα, βίαιο ταρακούνημα, μεγάλο διάλειμμα. Και από τη μαμά δεν έχει πια κανένα μήνυμα.
Η επιστημονική εξήγηση.
Τα περισσότερα μωρά-και οι μαμάδες φυσικά-ταλαιπωρούνται πολύ στο τελευταίο στάδιο της φάσης της διαστολής. Οι συσπάσεις σε αυτό το μεταβατικό στάδιο, που μεταβάλλονται σε ωδίνες, σε πόνους εξωθήσεων, έρχονται με ακανόνιστο ρυθμό, ενώ η ένταση και η διάρκεια του μεταβάλλονται συνεχώς. Ενώ μέχρι στιγμής ο πόνος ξεδιπλωνόταν σαν κύμα, έφτανε στην κορύφωση του και μετά ηρεμούσε, σε αυτή τη φάση μπορεί να έχει πολλά σημεία κορύφωσης. Οι ανάπαυλες γίνονται τώρα πιο σύντομες. Στο τέλος της φάσης της διαστολής η είσοδος της μήτρας (τράχηλος) είναι ορθάνοιχτη.
Επιτέλους στο φως!
Το τελευταίο στάδιο.
Τι νιώθει το μωρό.
Μοιάζει με θαύμα! Αν και όλα όσα συμβαίνουν τα ζει για πρώτη φορά, ωστόσο το μωράκι ξέρει ακριβώς τι πρέπει να κάνει. Η μαμά βοηθάει το μικρό πιέζοντας με όλη της τη δύναμη προς τα κάτω. Το μωρό αισθάνεται πως ανοίγει η σπηλιά. Ακόμα όμως είναι πολύ στενή, κι έτσι όλο και γλιστρά και πάλι πίσω στη φωλίτσα του. Όμως η αντίσταση όλο και χαλαρώνει και τελικά το μωρό, ύστερα απο προσπάθειες και πιέσεις, τα καταφέρνει να περάσει το κεφάλακι του. Η τελευταία δυσκολία είναι να καταφέρει να περάσει και το υπόλοιπο σώμα του. Με λεπτές κινήσεις το μωράκι στριφογυρνά τους ώμους του μέχρι να χωρέσουν στο άνοιγμα και ξαφνικά βγαίνει στον απέραντο κόσμο. Πρώτη σκέψη του; "Μα που είναι η μανούλα;"
Η επιστημονική εξήγηση.
Όταν η είσοδος της μήτρας είναι ορθάνοιχτη, η μαμά μπορεί να σπρώξει το μωρό της προς τα έξω. Τώρα μπορεί να το βοηθήσει ενεργά, να συνεργαστεί μαζί του. Όταν μάλιστα κατά τη διάρκεια των εξωθήσεων κρατά το σώμα της ίσιο, το διευκολύνει, γιατί έτσι δεν ξαναγλιστρά βαθιά πίσω στη μήτρα. Οι τελευταίοι πόνοι σπρώχνουν το μωρό στο άνοιγμα του κόλπου, που έχει τεντωθεί πολύ και έτσι επιτρέπει στο κεφαλάκι του μωρού να γλιστρήσει προς τα έξω. Για άλλη μια φορά το μικρό γίνεται δραστήριο και αναλαμβάνει δράση:στρέφεται προς τα αριστερά ή προς τα δεξιά. Με αυτό τον τρόπο βοηθά τους ώμους του, τον έναν μετά τον άλλον, να περάσουν από το άνοιγμα και να βγουν έξω. Το υπόλοιπο σώμα του μωρού ακολουθεί χωρίς κόπο. Καλώς ήρθες στον κόσμο μας, μωράκι!
Πηγή: Το παιδί μου κι εγώ.
Τώρα γεννιέμαι!